Zoeken
Zeer informatief bedrijfsbezoek Veldbonenteelt bij De Waaistap
9 augustus 2024
Zeer informatief bedrijfsbezoek Veldbonenteelt bij De Waaistap
Op maandag 5 augustus verzamelde het Netwerk Goed Boeren zich op Melkveehouderij De Waaistap van Noortje Krol en Nico Miedema in Heeswijk-Dinther voor een bedrijfsbezoek. Het thema van de bijeenkomst was de teelt van veldbonen, specifiek voor veevoer. Noortje en Nico telen nu voor het tweede jaar veldbonen en Noortje gaf een heldere uiteenzetting waarin alle ins en outs van de teelt de revue passeerden.
Na een kopje koffie met een heerlijke door de boerin zelfgebakken lekkernij, neemt Noortje het woord. Noortje en Nico hebben het bedrijf in 2018 overgenomen van de vader van Noortje. In 2019 zijn ze met een coach aan de slag gegaan met een ‘Omschakelplan’ naar natuurinclusief. Vanaf 2021 is De Waaistap door de provincie aangemerkt als Inspiratiebedrijf Natuurinclusief.
Noortje vertelt zeer bevlogen over haar drijfveren om te werken aan een bedrijfsvoering die verantwoordelijkheid neemt op het gebied van biodiversiteitsbevordering. Natuurlijk blijft het uitgangspunt dat de koeien goed produceren maar biodiversiteitsverlies is één van de grootste bedreigingen wereldwijd en iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen om aan herstel te werken. Ze benadrukt dat hoe meer soorten er verdwijnen, hoe sneller het evenwicht in de natuur verstoord wordt en hoe meer soorten er verdwijnen, hoe moeilijker het wordt om dat evenwicht te herstellen. “Ik wil niet over 20 jaar aan mijn kinderen vertellen: We wisten het wel maar we vonden het te duur of te ingewikkeld om er iets aan te doen.”
Kleine stapjes
Naar de toekomst toe wordt natuurinclusief werken steeds belangrijker. Ook vanuit provinciaal en landelijk beleid en vanuit bedrijven wordt daarop ingespeeld. Noortje geeft diverse voorbeelden daarvan, zoals de uitzondering op stalaanpassingen voor natuurinclusieve boeren in Brabant, de ecoregelingen uit het GLB, subsidies voor omschakeling naar natuurinclusief en de duurzaamheidskorting van de Rabobank. Ze benadrukt dat de omschakeling voor haar geen kwestie is van het in één keer nemen van rigoreuze stappen maar eerder het gaandeweg steeds nemen van kleine stapjes: “Op die manier geef je jezelf en je bedrijf de tijd om aan te passen en de risico’s beheersbaar te houden.”
Positief rendement door ecoregeling
In eerste instantie paste de teelt van veldbonen als eigengemaakte krachtvoervervanger niet in de bedrijfsvoering van De Waaistap. Het paste wel goed bij een natuurinclusieve bedrijfsvoering en in een mengteelt met tarwe is de onkruiddruk goed in de hand te houden. De drogestofopbrengst van veldbonen (5,5 ton DS/ha) haalt het echter niet bij die van maïs (17 ton DS/ha) en het ruw eiwitgehalte van veldbonen (22,8 gr/kg) blijft ook flink achter bij dat van soja (45-48 gr/kg) waardoor de teelt financieel niet rendabel was.
De reden dat Noortje en Nico toch door willen met veldbonen in hun teeltplan is dat veldbonen in het GLB tellen als stikstofbindend gewas. Hierdoor kunnen ze met de teelt van hun eigen eiwit óók nog genoeg punten verdienen om goud te scoren in de ecoregeling. De extra opbrengsten vanuit het GLB zorgen ervoor dat een mengteelt van veldbonen voor hun bedrijf een positief rendement oplevert, ook al is het teeltrendement per hectare lager dan dat van maïs. Daarnaast is het voor Noortje en Nico belangrijk dat ze met de veldbonen aan de bodemgezondheid werken. Doordat de stoppel van de boon blijft staan en het een stikstofbinder is bouwen ze aan organische stof en stikstof in de bodem: “Je ziet echt dat het volggewas er beter bijstaat”, aldus Noortje.
De veldbonenteelt vraagt wel veel aandacht vanwege de schimmel- en luizengevoeligheid en de kans op slakkenschade. Het is een heel akkerbouwmatig gewas. Noortje benadrukt dan ook dat het voor hen als melkveehouder belangrijk is om een goede partner erin te hebben, die Noortje en Nico vonden in hun loonwerker.
Zowel dit jaar als vorig jaar is de veldboon pas in het voorjaar de grond in gegaan, terwijl initieel ingezet was op winterveldbonen. Het najaar was echter te nat om ze op tijd te zaaien. Voor kennisdeling met andere boeren die veldbonen en andere eiwitgewassen telen maakt Noortje gebruik van de app van de Eiwitboeren. Er zijn zo’n 115 andere veldbonentelers lid van die app, maar het merendeel van de teelten is gericht op menselijke consumptie.
Veldbonen op het veld
Hierna verplaatsen wij ons gezamenlijk naar een van de percelen waar veldbonen op geteeld worden. Daar laat Noortje in de praktijk zien hoe zo’n mengteelt van veldbonen en tarwe eruitziet en hoe het gewas erbij staat na het natte voorjaar. Ook Joris Buijs, mede-melkveehouder die al 24 jaar veldbonen teelt praat mee: alhoewel er minder peulaanzet is door het natte voorjaar, ziet hij dat er zeker nog een mooie opbrengst van die perceel zal komen. Op het veld komen ook de praktische vragen los rondom oogst en verwerking. Wat is bijvoorbeeld het goede moment van oogsten? Dat kan nauw komen: op warme dagen kan het drogestofgehalte hard teruglopen. Soms moet je dus echt binnen 3 à 4 dagen kunnen dorsen. Joris wijst daarbij ook op een uitvoerige teelthandleiding van de veldboon.
Al met al is het een zeer informatieve middag, verzorgd door een enorm bevlogen boerin. Met nog een extra kopje koffie wordt nagepraat op het erf en danken we Noortje en Nico voor hun gastvrijheid en alle gedeelde informatie!
Lijkt het je nu ook waardevol of interessant om meer te leren over bedrijfsontwikkeling of bedrijfsvoering op een natuurinclusief agrarisch bedrijf? Sluit dan ook aan bij het volgende bedrijfsbezoek van het Netwerk Goed Boeren. Je kunt ook lid worden van een studiegroep van het Netwerk en zo een paar keer per jaar kennis en ervaringen uitwisselen met collega-boeren.
Tags: