Toekomstgerichte gesprekken met Marc Oudenhoven

1 april 2025

Toekomstgerichte gesprekken met Marc Oudenhoven

Het Netwerk Goed Boeren zet zich in voor de positie van de natuurinclusieve en biologische boer in het Brabantse beleid. In dat kader hebben we recent twee ontmoetingen gehad met Marc Oudenhoven, gedeputeerde van Agrarische Ontwikkeling.

Bij beide gesprekken stonden 2 onderwerpen centraal: wat zijn de grootste uitdagingen voor de leden van het Netwerk en hoe kunnen we het beleid meer ondersteunend laten zijn voor de Brabantse natuurinclusieve en biologische boeren. Hierover spraken een aantal leden van het Netwerk op 22 januari en 28 maart met de gedeputeerde.

22 januari: uitdagingen en ideeën

Op 22 januari ontmoetten we elkaar op het provinciehuis, om het gesprek te voeren over de uitdagingen van natuurinclusieve boeren in Brabant. Uiteraard kwam daarbij ook de stikstofcrisis aan bod. Zo ook het verhaal van Netwerk Goed Boeren-lid Arno Baijens. De familie Baijens hield tot voor kort biologische varkens op hun bedrijf in Hoogeloon. Zij waren daarheen verplaatst met hun bedrijf omdat biologische productie juist goed past naast natuur. De stikstofreductie van biologisch wordt echter nog altijd niet erkend in beleid. Door onzekerheid als gevolg van de stikstofcrisis voelden zij zich hierdoor gedwongen de varkens weg te doen. Duidelijk is dat ook natuurinclusieve en biologische boeren in de problemen komen vanwege stikstof, ook al doen ze wat overheid en maatschappij van hen vragen. Ook zij zijn dus op zoek naar duidelijkheid en zekerheid.

Daarnaast bespraken we het grond- en pachtbeleid van de provincie, welke nog altijd onvoldoende de duurzame en verduurzamende boeren ondersteund. Het zijn juist de extensiverende en natuurinclusieve boeren die deze maatschappelijke gronden tenslotte vaak nodig hebben voor hun bedrijfsvoering. Voor dat duurzaam beheer is een passende prijs en voorrang nodig. Dat bracht ons bij een erg fundamenteel punt: Is het terecht dat de beleidsmatige positie van de groene boer, die zorgt voor zijn/haar omgeving, gelijk is aan dat van een intensieve boer?

28 maart: de boer op en de diepte in

Het vervolggesprek vond 28 maart plaats op het gemengde biologische bedrijf Bio in de Polder in Lage Zwaluwe, van leden Janine en Paul Keller-den Dunnen. Deze dag gingen we de diepte in op een aantal punten. Zo bespraken we concrete manieren hoe het pachtbeleid de groene boeren in Brabant beter kan ondersteunen, door het verlengen van pachtcontracten, een ondergrens aan te houden of de duurzaamheidsscore zwaarder te laten tellen bij de pachtuitgifte. Bovendien attendeerden we daarbij op de wissel die de mestmarkt op pachtuitgifte trekt. Intensieve bedrijven zullen vanwege de mestplaatsingsruimte tenslotte steeds meer over hebben voor pachtgrond.

Het meest centraal stond echter de beleidsmatige positie van natuurinclusieve en biologische boeren: hoe richten we in dat duurzame, groene en koploper-boeren niet vast komen te zitten door generiek beleid? Zoals Goed-Boeren-lid Janine het recent in haar inspraak in Provinciale Staten verwoordde: Het beleid is gericht op het peloton, maar de koplopers komen met de vingers tussen de deur. Welk beleid zou aangepast moeten worden voor natuurinclusieve boeren? Hoe belonen we koplopers? En hoe zorgen we dat boeren die de overstap naar natuurinclusief willen maken dat ook kunnen? De aanwezige boeren pleitten voor een omschakelperiode, waarbij boeren gebruik kunnen maken van voorkeursregelingen, ondersteuning en financiering door de overheid. Daar tegenover staat dan de harde afspraak dat de boer over een aantal jaar een natuurinclusieve bedrijfsvoering heeft behaald.

Dan is het uiteraard belangrijk dat er een eenduidig beeld komt wat Natuurinclusieve landbouw nu precies is. Ook daarop hebben de boeren hun kijk gegeven: Onderweg naar het stoppen met kunstmest en chemie én met voldoende ruimte voor biodiversiteit op het bedrijf.

We kijken terug op een toekomstgericht gesprek en gaan graag verder het gesprek aan met de provincie én andere overheden, hoe beleid natuurinclusieve landbouw en natuurinclusieve boeren het beste kan ondersteunen.